PROGRAM WYCHOWAWCZY
ZESPOŁU SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JADWIGI ŚLĄSKIEJ I GIMNAZJUM W DZIAŁOSZYNIE

„Szkoła winna stać się kuźnią, cnót społecznych,
tak bardzo potrzebnych naszemu narodowi.”
Jan Paweł II

„....Wychowywać to nie znaczy kształcić tylko rozum, lecz kształtować harmonijnie całego człowieka, a wiec także jego serce i charakter. Wychowywać, to znaczy również - z pokolenia na pokolenie przekazywać wartości, które nadają życiu sens i wypełniają je treścią. Przekazuje się je nie tylko słowami, lecz przede wszystkim przykładem własnego życia...”
Phil Bosmans

Cele nadrzędne:
• Wspomaganie rozwoju dziecka poprzez kształtowanie jego umiejętności intelektualnych, osobowości i nawyków społecznego współżycia.
• Zapewnienie uczniom możliwości pełnego rozwoju intelektualnego i psychofizycznego w warunkach poszanowania godności oraz wolności światopoglądowej i wyznaniowej.
• Zapewnienie uczniom możliwości zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do uzyskania świadectwa ukończenia szkoły podstawowej i gimnazjum.
• Wielostronne kształcenie osobowości ucznia:
o wspomaganie rozwoju intelektualnego, fizycznego i emocjonalnego,
o utrwalanie akceptowanych społecznie zachowań (w rodzinie, klasie szkolnej, grupie rówieśniczej),
o uświadamianie celowości rozwijania własnej osobowości.
• Uczenie szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego oraz przygotowanie do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie w duchu dziedzictwa kulturowego i postaw patriotycznych.
• Wzbudzenie szacunku dla pracy i chęci dalszego doskonalenia edukacyjnego.
Cele szczegółowe:
• Tworzenie bezpiecznego środowiska szkolnego.
• Integrowanie zespołów klasowych poprzez samorządność uczniowską.
• Kształtowanie właściwych postaw wobec zdrowia fizycznego i psychicznego.
• Wyrabianie nawyków współdziałania i współtworzenia w grupie.
• Przygotowanie uczniów do uczestniczenia w życiu kulturalnym.
• Stworzenie możliwości rozwoju indywidualnych zainteresowań i zdolności.
• Kształtowanie umiejętności rozpoznawania wartości moralnych.

Zadania szkoły:
• Stosowanie zasad i metod zgodnych z możliwościami i ograniczeniami uczniów, ich potrzebami, oczekiwaniami, uzdolnieniami i zainteresowaniami.
• Wykorzystanie naturalnych sytuacji wychowawczych oraz tworzenie nowych, działających aktywizująco i usamodzielniająco.
• Inicjowanie działań wychowawczych zmierzających do zrozumienia potrzeby ciągłego zdobywania wiadomości potrzebnych do wykonywania odpowiedniego zawodu z wykorzystaniem nowych technologii.
• Włączanie społeczności lokalnej w działania szkoły głównie dzięki współpracy z rodzicami i władzami samorządowymi.
• Inicjowanie działań w celu promowania szkoły na zewnątrz.

Uczestnicy programu:
• nauczyciele (wszystkich przedmiotów) i wychowawcy,
• pracownicy administracyjno-gospodarczy,
• uczniowie,
• rodzice,
• środowisko miejskie/wiejskie.

Program zakłada uczestnictwo (czynne i bierne) rodziców i środowiska poprzez:
• spotkania dyskusyjne,
• udział w imprezach kulturalnych,
• uczestnictwo w programach pedagogicznych (profilaktyka uzależnień),
• warsztaty uzupełniające,
• wspólne gry i zabawy rekreacyjno-sportowe.

Czynniki wpływające na realizację programu:
• postawa i zaangażowanie rodziców,
• samodzielność uczniów,
• wzbogacanie wiedzy i umiejętności na temat wychowania przez rodziców, nauczycieli i wychowawców,
• postawa nauczycieli i wychowawców,
• pozytywne myślenie.

Program wychowawczy powstał w oparciu o:
• Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2002 r. Nr 51, poz. 458).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 roku w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001 r. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.).
• Ustawę z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późn. zm.).
• Statut Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Działoszynie.
• Zadania zawarte w podstawie programowej dla wychowania przedszkolnego, szkoły podstawowej oraz gimnazjum.
• Analizę potrzeb i oczekiwań uczniów oraz rodziców.
• Wniosków wypływających z analizy pracy nauczycieli ZSPiG w Działoszynie.

ZASADY WYCHOWANIA:
Podstawową zasadą, na której oparto system wychowawczy jest akceptacja wartości wychowanka jako człowieka.
Wynikają z tego następujące wymogi:
• wymóg stosowania takich oddziaływań wychowawczych, które będą sprzyjać budowaniu osobowości wychowanka w duchu respektu dla możliwie najwyższych standardów moralnych,
• wymóg unikania w procesie wychowawczym wszelkich rodzajów manipulacji wychowankiem zmierzających do przedmiotowego traktowania jego osoby, a także unikania wszelkich form przemocy,
• wymóg unikania takich metod wychowawczych, które oparte i na zasadzie prostego warunkowania, a więc wyłącznie na wykorzystaniu prostej formuły nagród i kar,
• wymóg udzielania wychowankowi pomocy w dokonywaniu przez niego wyborów życiowych, przy uwzględnieniu właściwego jego wiekowi poziomu intelektualno - emocjonalnego,
• wymóg kształtowania profilu moralnego wychowanka w oparciu o powszechnie uznane w naszej kulturze zasady etyczne, takie jak: uczciwość, poszanowanie dla własnej i cudzej godności oraz dla dóbr materialnych, a także rozwijania, stosownie do możliwości rozwojowych wychowanka, postaw takich jak: obowiązkowość, prawdomówność, szczerość, niesienie pomocy potrzebującym, koleżeńskość i obowiązkowość,
• wymóg ukazywania wychowankom pozytywnych wzorców osobowościowych, związanych z polską, ale także uniwersalną kulturą i tradycją.
W tym zakresie zadaniem szkoły jest:
• integrowanie wychowawczych działań szkoły i rodziny,
• wzmacnianie prawidłowych relacji dziecka z rodziną opartych na miłości i wzajemnym poszanowaniu,
• przygotowanie uczniów do okresu dojrzewania i rozumienia jego przejawów fizycznych i psychicznych,
• wspieranie prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego, w tym koleżeństwa i przyjaźni,
• współpraca z rodzicami w przygotowaniu ich dzieci do trudności okresu dojrzewania,
• rozwijanie u uczniów dociekliwości poznawczej oraz wewnętrznej potrzeby poszukiwania prawdy, dobra i piękna,
• uświadomienie uczniom potrzeby ciągłego uczenia się i rozwoju,
• stwarzanie warunków do uczenia się samodzielnego działania, podejmowania decyzji, rozwiązywania konfliktów, odpowiedzialności, współdziałania i planowania,
• pomoc w poznaniu i kształtowaniu samego siebie, znalezieniu sensu życia, radzeniu sobie z trudnościami życia codziennego,
• ukazywanie wzorców osobowych, godnych naśladowania.

METODY I FORMY PRACY WYCHOWAWCZEJ:
• Godziny wychowawcze.
• Realizacja celów wychowawczych na lekcjach poszczególnych przedmiotów.
• Realizacja zagadnień ścieżek międzyprzedmiotowych.
• Uroczystości szkolne i klasowe.
• Prelekcje pracowników Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej związane z założeniami „Programu wychowawczego”.
• Kontakty z rodzicami.
• Współpraca z pracownikami Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w rozwiązywaniu bieżących problemów wychowawczych.
• Pomoc w działaniu Samorządu Uczniowskiego oraz innych organizacji uczniowskich działających na terenie szkoły.
• Wykorzystanie wytworów pracy uczniów: konkursy, gazetki, wystawki.
• Wycieczki klasowe z wychowawcą.
• Wycieczki przedmiotowo – dydaktyczne
• Rozwijanie zainteresowań uczniów poprzez:
-koła zainteresowań,
-zajęcia sportowe,
-konkursy.
• Podtrzymywanie i rozwijanie tradycji szkoły:
-opieka nad miejscami pamięci narodowej,
-uroczyste akademie związane z obchodami rocznic i świąt państwowych,
-akcja „Sprzątanie świata”.
• Uczniowie nauczycielom: Dzień Edukacji Narodowej.
• Realizacja programu edukacji prozdrowotnej (spotkanie z przedstawicielem służby zdrowia).
• Spotkania z ciekawymi ludźmi.
• Prowadzenie Kroniki ZSPiG
• Realizacja programu profilaktycznego.

ZADANIA PRACOWNIKÓW SZKOŁY ORAZ RODZICÓW W PROCESIE WYCHOWAWCZYM

Zadania wychowawcy:
• W oparciu o „Program wychowawczy” opracowuje klasowy plan wychowawczy (w porozumieniu z uczniami i rodzicami).
• Podejmuje systematyczne wysiłki zmierzające do wytworzenia prawidłowej atmosfery wspólnoty klasowej.
• Uczestniczy we wszystkich sytuacjach ważnych dla klasy np.: uroczystości szkolne, wycieczki klasowe.
• Czuwa nad postępami w nauce i frekwencją ucznia, jest w stałym kontakcie z rodzicami, zna sytuację pozaszkolną ucznia.
• Współpracuje z Pedagogiem szkolnym i Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną w celu rozwiązywania problemów wychowawczych.
• Organizuje klasowe zebrania rodziców.
• Prowadzi systematycznie i prawidłowo obowiązującą dokumentację działalności wychowawczej i opiekuńczej

Zadania nauczycieli:
• Wszyscy nauczyciele wprowadzają do tematyki swojego przedmiotu elementy „Programu wychowawczego ZSPiG”
• Nauczyciel realizuje ścieżki międzyprzedmiotowe w ramach nauczania różnych przedmiotów, bloków przedmiotowych lub w postaci odrębnych zajęć.
• Rzetelnie odnotowuje w dzienniku obecności ucznia na lekcjach.
• Nauczyciel danego przedmiotu prowadzi indywidualne rozmowy z rodzicami.
• Każdy nauczyciel kieruje się dobrem ucznia i jest do jego dyspozycji, aby prowadzić z nim rozmowy indywidualne
• Dba o wszechstronny rozwój ucznia (praca z uczniem zdolnym w kółkach zainteresowań i praca wyrównawcza).
• Obowiązkiem każdego nauczyciela jest każdorazowe reagowanie na dostrzeżone dobro i zło.
• Zadaniem każdego nauczyciela jest zwrócenie uwagi na kulturalne zachowanie uczniów na przerwach i właściwy sposób ich spędzania.
• Nauczyciele przestrzegają zasad Szkolnego Systemu Oceniania
• Nauczyciel nie powinien stosować metod zastraszania i stawiania ocen z przedmiotu bezpośrednio za zachowanie ucznia.

Zadania rodziców:
• Rodzice uczestniczą w życiu szkoły, współpracują z wychowawcą, nauczycielami, Radą Rodziców, dyrekcją.
• Zapoznają się i opiniują plany pracy wychowawczej szkoły.
• Świadomie współpracują ze szkołą, zgodnie z jej założeniami wychowawczymi.
• Rodzice mają obowiązek uczestniczyć w zebraniach klasowych i szkolnych, prelekcjach poświęconych zagadnieniom wychowawczym.
• Zobowiązuje się rodziców do zawiadamiania wychowawcy o nieobecności ucznia w szkole.
• Rodzic utrzymuje stały kontakt z wychowawcą (problemy dydaktyczne, wychowawcze, społeczne).
• Rodzice powinni dbać o odpowiedni strój , wygląd i podstawowe potrzeby dziecka.
• Propozycje współpracy rodziców ze szkołą, to udział w:
- wycieczkach, imprezach kulturalnych, itp.,
- działaniach gospodarczych, np. remonty,
- współorganizacja imprez klasowych i szkolnych.

Zadania pracowników niepedagogicznych szkoły:

• Obowiązkiem każdego pracownika szkoły jest każdorazowe reagowanie na sposób zachowania uczniów i poinformowanie o tym wychowawcy.
• Każdy pracownik powinien być przykładem dla dzieci i młodzieży

SPOSOBY ODDZIAŁYWANIA W RÓŻNYCH SYTUACJACH WYCHOWAWCZYCH

W sytuacjach pozytywnych zachowań ucznia stosuje się:
Pochwały:
- ustne lub pisemne,
- wychowawcy, dyrektora w obecności klasy, szkoły, rodziców,
- wpis do Kroniki ZSPiG w Działoszynie
Nagrody:
- książkowe,
- rzeczowe,
- dyplomy, listy pochwalne, podziękowania.
W sytuacjach negatywnych wymagających interwencji nauczyciela uczeń ponosi kary, które zawarte są w Statucie ZSPiG w Działoszynie.
Istnieje możliwość odwołania się od kary udzielonej uczniowi zgodnie z ustaleniami zawartymi w Statucie ZSPiG w Działoszynie.
Szkoła ma obowiązek informowania ustnie lub pisemnie rodziców o udzielonej wobec ucznia karze.

MODEL ABSOLWENTA SZKOŁY PODSTAWOWEJ I GIMNAZJUM

Absolwent powinien:
• rozpoznawać wartości i dokonywać ich wyboru,
• posiadać wiedzę dla dalszego kształcenia,
• sprawnie posługiwać się językiem ojczystym i językiem obcym,
• samodzielnie korzystać z nośników informacji,
• być odpowiedzialny za siebie i innych, wrażliwy na cierpienia i krzywdy, przeciwstawiać się agresji i przemocy,
• być patriotą – mieć świadomość przynależności do rodziny, środowiska, kręgu kulturowego, ojczyzny,
• być tolerancyjny – szanować mniejszości etniczne, religijne i kulturowe,
• dbać o zdrowie, sprawność psychiczną i fizyczną,
• rozpoznać i przeciwstawić się uzależnieniom (także medialnym i komputerowym),
• być świadomym niebezpieczeństw wynikających z przynależności do sekt i subkultur młodzieżowych.

EWALUACJA
Na każdym etapie realizacji programu wychowawczego należy szukać odpowiedzi na pytanie czy i jak podjęte działania wpłynęły na uczniów, ich wiedzę, umiejętności i postawy. Czy osiągamy założone cele.
Odpowiedzi na te pytania, nie są łatwe, bowiem pamiętać należy, że postawy człowieka kształtują się przez całe życie, a w okresie dojrzewania na postawy młodzieży wpływa wiele czynników.
Przynajmniej częściowej odpowiedzi na te pytania dostarczyć może:
• analiza arkuszy obserwacji poszczególnych uczniów i klas,
• analiza wyników ankiet przeprowadzanych wśród uczniów, rodziców i nauczycieli dotyczących różnych zagadnień wychowawczych, poglądów uczniów,
• udział uczniów w różnego rodzaju imprezach na terenie szkoły i poza nią,
• własna inicjatywa uczniów i podejmowanie działań,
• analiza trudnych przypadków wychowawczych, podejmowanych działań zaradczych i postępów w tym zakresie,
• analiza wytworów pracy uczniów,
• działalność samorządowa na terenie klasy, szkoły i poza nią,
• rozmowy i wywiady z uczniami, rodzicami i nauczycielami,
• analiza kwestionariuszy do samooceny uczniów
• podsumowania udziału uczniów w konkursach, turniejach itp.
• obserwacja zachowań w różnych sytuacjach typowych i nowych.